تبادل
لینک هوشمند
احکام مد و قصر
بنابر آنچه صاحب کتاب «النشر فی القراءات العشر-ج1-ص315» آورده است، شخصی نزد ابن مسعود از صحابه معروف رسول اکرم صلّی الله علیه و آله به تلاوت قرآن مشغول بود. زمانی که به آیه شریفه «اِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلفُقَرآءِ وَ المَساکینِ...» رسید، کلمه «لِلفُقَراء» را بدون مد خواند. ابن مسعود گفت: «رسول خدا صلّی الله علیه و آله این چنین برای من قرائت نکردند. بلکه ایشان چنین خواندند: «اِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلفُقَرآءِ وَ المَساکینِ...» (و الف للفقرآء را با مد خواند).
تعریف مد
کلمه «مد» در لغت به معنای «افزودن – افزونی» آمده است.
معنای اصطلاحی «مد» عبارتست از :
«کشش و امتداد صوت در حروف مد»
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
[ دوشنبه ششم اردیبهشت 1389 ] [ 10:33 ] [ سید سجاد ادیانی ]
احکام غنّة
کلمه «غنّة» به دو صورت مطرح شده است:
1- در باب صفات، به عنوان صفت ویژه ی «ن – م».
2- در احکام «ن» و «م» ساکنه، به عنوان حکم غنّه در مواردی خاص.
تفاوتشان در این است که «صفت غنّه» به صورت همیشگی و در حالات اعم از سکون و حرکت در «ن – م» وجود دارد . اما «حکم غنّه» تحت شرایطی خاص پیش می آید و به میزان 2 حرکت نیز امتداد می یابد.
تعریف غنّة
« غنّة صوتی است که از خیشوم (فضای بینی) خارج می شود»
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
ادامه مطلب
[ دوشنبه هفدهم اسفند 1388 ] [ 10:42 ] [ سید سجاد ادیانی ]
احکام میم ساکنه
«م» ساکنه در مجاورت حروف 28گانه به یکی از این 3 حالت خوانده می شود:
1- ادغام 2- اخفاء 3- اظهار
1- ادغام
میم ساکنه فقط ادغام «متماثلین» دارد. یعنی تنها در «م» ادغام می شود.
تلفظ میم مشدّد حاصله ، با «غنّه» همراه است؛ چرا که لب ها روی هم منطبق و بسته اند فلذا تمامی صوت از خیشوم خارج می شود. صدای میم مشدّد ، باید به اندازه «دو حرکت» امتداد یابد. مثال:
اِن کُنتُم مُؤمِنینَ – وَلَهُم ما یَشتَهُونَ – کُنتُم مَرضیٰ – یُمَتِّعکُم مَتاعاً
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
ادامه مطلب
[ یکشنبه شانزدهم اسفند 1388 ] [ 10:16 ] [ سید سجاد ادیانی ]
احکام نون ساکنه و تنوین
حرف «ن» یکی از پر مصرف ترین و کاربردی ترین حرف در زبان عرب است.
مقصود از «نون» ساکنه آن است که در وسط و آخر کلام می آید و در وصل و وقف نوشته می شود. مانند : لَانفَضُّوا – مِنهُم – ءَامِن
«تنوین» نون ساکنه ایست که در آخر کلمه خوانده شده ولی نوشته نمی شود. در میان کلام تلفظ می شود اما در حالت وقف حذف می گردد. مانند : کِتاباً – کِتابٍ – کِتابٌ
«ن» ساکنه در مجاورت با هر یک از حروف الفبا که پس از آن واقع شوند، یکی از چهار حکم زیر را پیدا می کند :
1- اظهار 2- ادغام 3- اِقلاب 4- اخفاء
نزد «حروف حلقی» اظهار ، و در حروف «یَرمَلون» ادغام می شود. نزد «ب» اقلاب (به میم) و نزد بقیه حروف اخفاء می گردد.
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
ادامه مطلب
[ دوشنبه دهم اسفند 1388 ] [ 10:10 ] [ سید سجاد ادیانی ]
ادغام
کلمه ادغام در لغت به معنای «اِدخال – داخل نمودن» و در تجوید عبارتست از :
«حذف حرف ساکن و مشدّد نمودن حرف بعدی»
شرط مهم ادغام ، ساکن بودن حرف اول است و اگر در مواردی ، حرف متحرک ادغام شود، در واقع اول ساکن شده و آنگاه در حرف بعدی ادغام می گردد.
در ادغام ، به نظر می رسد حرف اول در حرف دوم ناپدید و موجب فشرده شدن حرف دوم شده است. مانند : «مِن نارٍ» که اگر نون ساکنه را حذف و به جای آن ، نون «نار» را مشدّد بخوانیم ، گویند «عمل ادغام انجام شده است».
مِن نارٍ ---------- مِنّارٍ
لذا ادغام همیشه موجب بروز تشدید می گردد.
فایده ادغام سهولت در کلام است.
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
ادامه مطلب
[ چهارشنبه پنجم اسفند 1388 ] [ 19:39 ] [ سید سجاد ادیانی ]
تفخیم و ترقیق «ر»
اصل در «ر» تفخیم است و تحت شرایطی ترقیق می شود.
احکام تفخیم «ر»
1- «ر» مفتوح و مضموم . مانند : رَسُولٌ – فِرَاراً – رُقُودٌ – خَبِیرٌ – غُرُوراً
2- «ر» ساکنِ ماقبل مفتوح و مضموم . مانند: اَربیٰ – قُربیٰ – اَلقَمَر – اَلزُّبر
3- «ر» ساکنِ ماقبل ساکنِ ماقبل مفتوح و مضموم. مانند : وَالفَجر – وَالوَتر – بِکُمُ الیُسر – بِکُمُ العُسر
4- «ر» ساکنِ ماقبل الف و واو مدی. مانند: نار – اَلقَرار – نُور – اَلغُرُور
5- «ر» ساکنِ ماقبل همزه وصل(الف وصل). مانند: رَبِّ ارجِعُونِ – اِنِ ارتَبتُم
6- «ر» ساکنِ مابعد حرف استعلاء (بشرطی که در یک کلمه باشند) . مانند: فِرقَةٍ– اِرصاداً-قِرطاسٍ
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
ادامه مطلب
[ سه شنبه چهارم اسفند 1388 ] [ 20:30 ] [ سید سجاد ادیانی ]
تلغیظ و ترقیق «ل»
اصل ، در «ل» ترقیق است و فقط تحت شرایطی «تلغیظ» می شود.
تغلیظ «ل» : لام لفظ جلاله (لام کلمه الله) در صورتی که حرکت ماقبل آن، «فتحه» یا «ضمّه» باشد ، تغلیظ می شود. مانند :
اَللهُ – اِنَّ اللهَ – یَعلَمُ اللهُ – یَدُ اللهِ
ترقیق «ل» :
1- اگر حرکت ماقبل لام لفظ جلاله «کسره» باشد ، «ل» ترقیق می شود. مانند :
بِسمِ اللهِ – اَلحَمدُ لِلّهِ – بِاللهِ – رَسُولِ اللهِ
2- حرف «ل» در سایر کلمات قرآن ، بلااستثناء ترقیق می شود. مانند :
خَلَقَ – ظَلَمَ – اَلظُّلُماتِ – صَلصالٍ
منبع:کتاب حلیة القرآن نوشته سید محسن موسوی بلده
موضوعات مرتبط: آموزش تجوید قرآن
[ دوشنبه سوم اسفند 1388 ] [ 8:44 ] [ سید سجاد ادیانی ]
تفخیم و ترقیق الف مدی
الف مدی کلاً به 2 صورت تلفظ می شود: فتح – اِمالَة
1- فتح
به تلفظ معمولی و متداول الف مدی گفته می شود. در این تلفظ الف مدی نوع کشیده فتحه ی معمولی است.
تفخیم و ترقیق الف مدی
تلفظ الف مدی در نوع فتح ، تابع حرف ماقبل آن است. اگر حرف پایه الف مدی مفخّم باشد اعم از حروف استعلاء و غیر آن ها الف هم تفخیم می شود و اگر مرقّق باشد ، الف نیز به تبعیت آن ترقیق می گردد. مانند :
صادِقاً – سامِراً – ضامِرٍ – دافِعٍ – طالُوتُ – جالُوتُ – ظاهِرینَ – ذاکِرینَ
باید به این نکته توجه داشت که این امر منحصر به الف مدی نیست. اصولاً حروف و حرکات آن ها ، در تفخیم و ترقیق با یکدیگر هماهنگ هستند. یعنی اگر حرفی مفخم باشد، فتحه یا ضمّه آن نیز تفخیم می شود و طبعاً نوع کشیده آنها (الف و واو مدی) نیز تفخیم میگردد. همین طور اگر حرفی مرقق باشد حرکت آن نیز اعم از کوتاه یا کشیده ترقیق می گردد.
خَلَقَ – صُرِفَت – ظُلِمُوا – غَرَبَت
2- امالة
در لغت به معنای «میل دادن-مایل کردن» و در اصطلاح تجویدی عبارتست از :
«میل دادن الف مدی به سوی یاء مدی»
نظرات شما عزیزان:
ادامه مطلب
